Experimenteren: Artificiële intelligentie (AI)

De redactie probeert de razendsnelle ontwikkeling in communicatiemogelijkheden waar het lukt wat te volgen. Maar dat is, zeker als vrijwilliger, zeker niet zo eenvoudig. Maar nieuwsgierig als de redactie is en blijft, zijn we een eerste ‘experiment’ met AI dan wel een AI-tool aangegaan. Maar we dagen vooral ook de lezer uit mee te doen. 

De meeste van ons kennen de zoekmachine Google. Deze zoekmachine is vooral handig voor het vinden van bestaande informatie. Bijvoorbeeld over ons dorp Jirnsum. Google antwoordt niet zelf, maar verwijst je door naar andere bronnen.

Maar wat is AI dan? Voor het verkrijgen van een antwoord gebruiken we gemakshalve Google. De doorverwijzing naar Wikipedia levert het volgende op:

“Kunstmatige intelligentie of artificiële intelligentie is het nabootsen van menselijke vaardigheden met een computersysteem zoals leren, plannen, redeneren, anticiperen en zelfstandig beslissen zonder tussenkomst van menselijke intelligentie.”

Dan maar voorzichtig in de praktijk brengen. Via een willekeurige AI-tool stelden we eerst en alleen een enkele vraag. Dit deden we op drie momenten van dezelfde dag. De vraag luidde: 

Hoe is het dorp Jirnsum in Friesland aan haar naam gekomen? We kregen een paar uitkomsten, misschien hadden het er meer kunnen zijn.

Uitkomst 1:

“De naam Jirnsum heeft vermoedelijk een oorsprong in het Oudfriese woord “Jirne,” wat “moeras” of “drassig gebied” betekent. Dit verwijst naar het landschap waarin het dorp zich bevindt, dat ooit moerassig was. De toevoeging “-sum” is een veelvoorkomend achtervoegsel in Friese plaatsnamen, wat vaak wijst op een nederzetting of dorp. Jirnsum kan dus worden geïnterpreteerd als “nederzetting bij het moeras.”

Uitkomst 2:
“Het Friese dorp Jirnsum (officieel Irnsum genoemd tot 1989) dankt zijn naam waarschijnlijk aan een combinatie van een persoonsnaam en het Friese woord “heem” of “um” wat “woonplaats” of “nederzetting” betekent.

Een van de meest gangbare theorieën is dat de naam Jirnsum afgeleid is van “Irna’s heem”, wat verwijst naar een persoon genaamd Irna, die de eigenaar of stichter van de nederzetting kan zijn geweest. De uitgang “um” (vroeger: “hem”) is een veel voorkomende aanduiding voor een plaatsnaam in Friesland en betekent dus een nederzetting of dorp.”

Uitkomst 3:

“De naam Jirnsum, een dorp in Friesland, is ontstaan vanuit de vroegere naam Irnsum. Deze naam gaat terug op de samenstelling van twee elementen: het Friese woord ‘irne’, wat ijzer betekent, en ‘heem’, wat woonplaats of dorp betekent. De toevoeging van ‘sum’ verwijst naar een nederzetting of een plek waar mensen zich vestigden. Dit suggereert dat Jirnsum oorspronkelijk een nederzetting was waar men ijzer gebruikte of verwerkte.”

Wat valt de redactie op? Allereerst dat de uitkomsten wat verschillen. Tenminste, zeker als het om het eerste deel van de naam Jirnsum gaat. En AI brengt het onder wat voorbehoud (zie de onderstreepte woorden). Tot slot valt het op dat de antwoorden nogal afwijken dan wanneer je deze via Google stelt. Experimenteer maar eens …

Dan onze oproep aan de lezer:

Misschien kan jij andere lezers van De Stim fan Jim en Jirnsum.com op een laagdrempelige manier wat meenemen in de mogelijkheden van AI. Opdat de lezers net als de redactie nieuwsgierig worden. 

Stuur je bijdrage dan naar redactie@jirnsum.com. We stellen twee voorwaarden: 1. Je bijdrage moet een relatie hebben met het dorp Jirnsum en/of haar inwoners. 2. Je bijdrage is maximaal een halve A4. 

Alvast dank!