Skiednis fan Jirnsum sintraal yn lêzing Symen Schoustra

De Fryske Akademy bestiet 85 jier. It Genealogysk Wurkferbân fan ‘e Fryske Akademy organisearret dêrom, yn ‘e mande mei de Fryske Rie foar Heraldyk, in middei oer de skiednis fan it doarp Jirnsum. Op sneon 28 oktober jout histoarikus Symen Schoustra yn kafee De 2 Gemeenten yn Jirnsum twa lêzingen: oer de namme Scarwier en de geografyske histoarje fan de gritenij Raerderhim, en oer de Jirnsumer suvelfabryk. Heraut Jelle Terluin fan de Fryske Rie foar Heraldyk komt fertelle oer de flagge en it wapen fan Jirnsum. It begjint om 13:30 oere, de tagong is fergees.

De earste lêzing fan Schoustra hat de titel ‘Geografyske syktocht nei Scarwier’. Meinert Formers Scarwier troude om 1540 hinne, in iuw foar it begjin fan de earste offisjele pleatse-administraasje mei de nammen fan eigeners en brûkers (de Stimkohieren). Bekend is dat Scawier boer wie yn Raerd of omkriten, mar net op hokker pleats. Schoustra fertelt tidens dizze presintaasje oer it yn kaart bringen fan mooglike lokaasjes, it neirinnen fan de hypotezen, it puzeljen mei lytse stikjes ynformaasje en úteinlik it oanwizen fan it plak dêr’t Meinert Formers Scarwier boer wie. Dit ferhaal giet net sasear oer de genealogy, mar benammen oer de geografyske histoarje fan de gritenij Raerderhim.

De twadde lêzing giet oer de oprjochters fan de Jirnsumer suvelfabryk. It bûterfabryk fan Jirnsum waard oprjochte yn 1888 en it bysûndere is dat in ploegje boeren dat hielendal sels regele hat. Se wienen ek allegear famylje fan inoar. De lêzing fan Schoustra beslacht rûchwei de perioade fan de oprjochting oant en mei it 25-jierrich jubileum, mei in soad omtinken foar de famyljerelaasjes.

Oer Symen Schoustra

Symen A. Schoustra (1954) docht histoarysk ûndersyk nei de skiednis fan Jirnsum. Hy skriuwt artikelen oer it doarp en ûnderhâldt de website www.irnsum.nl oer de histoarje fan Irnsum (no: Jirnsum). Op dit stuit wurket Schoustra oan in online geografyske database fan pleatsen yn it ‘Beneden Boorne Gebied’. Dizze saneamde ‘Lytse Greidhoeke’ is it klaaigebiet fan rûchwei Raerd oan Aldeboarn ta.

Oer de Fryske Akademy

De Fryske Akademy docht, dielt en fasilitearret wittenskiplik ûndersyk nei de Fryske kasus yn ynternasjonaal en multydissiplinêr perspektyf. De fokus leit dêrby op taal en meartaligens, skiednis en erfgoed, de minske en syn omjouwing en de ûntwikkeling fan digitale ynfrastruktueren; it leafst yn dwersferbân en yn komparatyf perspektyf. Yn 2023 bestiet de Fryske Akademy 85 jier.

De wurkferbannen en stúdzjerûnten fan de Fryske Akademy fungearje as platfoarm foar boargerwittenskip en as moetingsplak foar kennisútwikseling op mêden lykas genealogy, archeology, letterkunde en maritime skiednis.

Yn it koart

Datum: sneon 28 oktober 2023
Plak: Kafee De 2 Gemeenten, Grousterdyk 1, 9011 WK, Jirnsum
Tiid: ynrin 13:00 oere, start 13:30 oere
Tagong: fergees

Online

Fryske-akademy.nl
Fryske Akademy – Genealogysk Wurkferbân
Fryske Akademy – Fryske Rie foar de Heraldyk
Symen Schoustra: irnsum.nl

Nederlands

De Fryske Akademy bestaat 85 jaar. Het Genealogisch Werkverband van de Fryske Akademy organiseert daarom, samen met de Fryske Rie foar Heraldyk, een middag over de geschiedenis van het dorp Jirnsum. Op zaterdag 28 oktober geeft historicus Symen Schoustra in café De 2 Gemeenten in Jirnsum twee lezingen: over de naam Scarwier en de geografische historie van de grietenij Raerderhim, en over de Jirnsumer zuivelfabriek. Heraut Jelle Terluin van de Fryske Rie foar Heraldyk komt langs om te vertellen over de vlag en het wapen van Jirnsum. De lezingen beginnen om 13:30 uur, de toegang is gratis.

De eerste lezing van Schoustra heeft de titel ‘Geografische zoektocht naar Scarwier’. Meinert Formers Scarwier trouwde rond 1540, een eeuw voor het begin van de eerste officiële boerderijenadministratie met daarin de namen van eigenaren en gebruikers (de Stemkohieren). Bekend is dat Scawier boer was in Raerd of omgeving, maar niet op welke boerderij. Schoustra vertelt tijdens deze presentatie over het in kaart brengen van mogelijke locaties, het nalopen van de hypotheses, het puzzelen met kleine stukjes informatie en uiteindelijk het aanwijzen van de plek waar Meinert Formers Scarwier boer was. Dit verhaal gaat niet zozeer over genealogie, maar vooral over de geografische historie van de grietenij Raerderhim.

De tweede lezing gaat over de oprichters van de Jirnsumer zuivelfabriek. De boterfabriek van Jirnsum werd opgericht in 1888 en het bijzondere is, dat een groep boeren dat helemaal zelf geregeld heeft. Deze boeren waren ook allemaal familie van elkaar. De lezing van Schoustra beslaat ruwweg de periode van de oprichting tot en met het 25-jarig jubileum, met daarbij veel aandacht voor de familierelaties.

Over Symen Schoustra

Symen A. Schoustra (1954) doet historisch onderzoek naar de geschiedenis van Jirnsum. Hij schrijft artikelen over het dorp en onderhoudt de website www.irnsum.nl. Op dit moment werkt Schoustra aan een online geografische database van boerderijen in het ‘Beneden Boorne Gebied’. Deze zogenaamde ‘Lytse Greidhoeke’ is het kleigebied van grofweg Raerd tot Aldeboarn.

Over de Fryske Akademy

De Fryske Akademy doet, deelt en faciliteert wetenschappelijk onderzoek naar de Friese casus in internationaal en multidisciplinair perspectief. De focus ligt daarbij op taal en meertaligheid, geschiedenis en erfgoed, de mens en zijn omgeving en de ontwikkeling van digitale infrastructuren, het liefst in dwarsverband en in comparatief perspectief. In 2023 bestaat de Fryske Akademy 85 jaar.

De werkverbanden en studiekringen van de Fryske Akademy fungeren als platform voor burgerwetenschap en als ontmoetingsplek voor kennisuitwisseling op onderzoeksgebieden zoals genealogie, archeologie, letterkunde en maritieme geschiedenis.

In het kort